Một tiếng kêu chẳng thấu Giời                             
Hai mươi năm trước có người đã kêu

…   
Tôi được bạn tôi mời giúp dẫn khách du lịch Hà Nội . Khách là những doanh nhân người Hàn Quốc đã đứng tuổi lần đầu tiên đến Hà nội .  Từ máy bay xuống , mặc dù khá mệt nhưng họ khá hào hứng khi nhìn quang cảnh sân bay cũng như dọc con đường mới làm từ sân bay về khách sạn .  Theo chương trình họ đi thăm Văn Miếu Quốc Tử Giám , thăm Đền Ngọc Sơn , cầu Thê Húc và sáng hôm sau đến viếng Bác rồi thăm cảnh quan quanh khu vực lăng chủ tịch Hồ Chí Minh . Trong chương trình tham quan còn cóthăm chùa Một Cột . Tôi đưa họ theo lối cổng chùa rồi dẫn họ ra lối cạnh đến chùa Một Cột và giới thiệu lịch sử chùa được xây dựng . Họ hỏi lại tôi : Đây là chùa Một Cột ?một lần nữa tôi chỉ vào cái cột to được dựng ở hồ mà trong đó chỉ còn một ít nước đục và ít cọng sen tàn . Đoán được suy nghĩ của khách , tôi nói đôi lời gỡ gạc: Các ngài đến đây vào đúng mùa đông nên nước hồ cạn và hoa sen vì rét mà trụi lá . Nếu như vào mùa hè thì sẽ thấy hoa nở khắp mặt hồ .   Khách dừng lại chụp ảnh trước cửa chùa mà trong đó bên cạnh tượng Phật bà nghìn mắt nghìn tay còn cành đào tết với những cánh hoa bắt đầu rụng .  Tiễn khách ra về trong tôi đọng lại nhiều suy nghĩ , nhất là đối với các cảnh quanvừa được ghé thăm trong đó cộm lên nỗi day dứt khi nhớ đến chùa Một Cột .Phải , đó là ngôi chùa đã được xây cất lâu năm , nhưng nếu như nhìn toàn cảnh hoành tráng nơi đây thì khu chùa lại như sự khiếm khuyết !  Liệu có nên để hàng rào sắt như vậy không ? khi mà các thanh sắt đâm vào rễ cây bồ đè cổ thụ đang buông tán ? Và liệu khu chùa Một Cột có thể được tu tạo để trở thành khu du lịch hài hòa với khu lăng mà vẫn giữ được vẻ u tịch ?  Tôi băn khoăn không biết hỏi ai chỉ xin thổ lộ vài lời này với báo Hà Nội Mới Chủ Nhật .                                   

 Hà Nội 10-02-1995      

Bài đăng trên Báo Hà Nội Mới Chủ Nhật ngày 26-02-1995 ở chuyên mục :TRAO ĐI ĐỔI LẠI